Hızlı Fikir Esintisi Yazılar

İkame Vekalet Nedir? Bir Günün İçinde Kaybolan İkame Bir Günün Başlangıcı: Aniden Gelen Bir Telefon Kayseri’de sabahın serinliğinde pencereyi açıp, kahvemi hazırlarken telefonum çaldı. Ekranda, yıllardır görüşmediğim bir akrabamın adı belirdi. İçimde bir huzursuzluk yükseldi. “Hayırdır, bu saatte ne var?” dedim içimden. Telefona cevap verirken, sesim sanki biraz daha derinleşmişti. “Merhaba, iyiyim. Sen nasılsın?” dedim, ama kelimeler boğazıma takıldı. İçimden bir şeyler, bir yanlışlık hissi vardı ama ne olduğunu tam olarak çözemedim. Arayan kişi, uzunca bir sessizlikten sonra konuşmaya başladı. “Bize, bir vekaletname gerekiyor. İkame vekalet isteniyor. Senin yardımına ihtiyacımız var.” İçimde bir şeyler kıpırdandı, bir anda geçmişin karmaşık bağları…

“Kanunî” Tarihte Ne Demek? Tarih boyunca hukuk, toplumun örgütlenmesi, devletin meşrûiyeti ve bireylerin hakları üzerine şekillenmiş bir köprüdür. Bu köprünün taşlarından biri de “kanunî” kavramıdır. Günlük kullanımda basitçe “yasaya uygun”, “yasal” anlamında karşımıza çıkan bu kelime, tarihsel bağlamda çok daha derin bir anlam yumağı barındırır. Bu yazıda, “kanunî”nin dilsel kökeninden başlayarak Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan tarihsel kullanımına, günümüzdeki akademik tartışmalara kadar uzanan bir analiz sunacağım. Kavramın Kökeni ve Anlam Haritası Türk Dil Kurumu’na göre “kanunî” kelimesi Arapça ḳānūnī kökünden gelir ve “yasal”, “kanuna dair” anlamında kullanılır. ([Mynet][1]) Sözlük sayfalarında “yasaya uygun”, “meşru”, “kanuna ait” anlamlarıyla karşılaşırız. ([Nedir Ne Demek][2]) Ancak dilsel…

Su Korozyon Yapar Mı? İstanbul’da yaşayan, 27 yaşında, gündüzleri ofiste çalışıp akşamları blog yazan sıradan bir gencim. Ama bazen, sıradan görünen bir şeyin arkasında ne kadar derin bir soru olabileceğini fark ediyorum. Geçen gün bir arkadaşım suyun korozyon yapıp yapmadığını sordu, “Su korozyon yapar mı?” diye. Benim gibi birinin aklına hemen şu sorular gelir: “Su korozyon yapabiliyor mu? Su, sadece sıvı değil, aynı zamanda bir ‘yıkıcı’ mı?” Bu yazıda suyun korozyon yapıp yapamayacağını, neden bu kadar önemli olduğunu ve bunun günlük yaşantımıza nasıl etki ettiğini biraz açmak istiyorum. Su ve Korozyon: Temel Bir Bağlantı Var mı? Su korozyon yapar mı…

Piyon Ne İşe Yarar? Bir Strateji Oyununda Başarının Gizli Kahramanı Çocukken, mahallede arkadaşlarımızla sokakta oynadığımız satranç oyunları hep keyifli birer maceraya dönüşürdü. Ben genellikle savunma stratejileri üzerine düşünürdüm, çünkü kazanmanın sadece hücumla değil, sağlam bir savunma ile mümkün olduğunu öğrenmiştim. Bir gün, bir arkadaşım “Piyonlar, oyunun en önemsiz taşlarıdır,” demişti. O zamanlar, piyonların gerçekten ne işe yaradığını ve oyun içindeki rolünü anlamam biraz zaman aldı. Ancak zamanla fark ettim ki, satrançta piyonlar aslında her şeyin temelidir. Hem stratejik hem de psikolojik açıdan önemli bir işlevi vardır. Peki, piyon ne işe yarar? Bu yazıda, piyonun aslında ne kadar güçlü bir taş…

Ne Kutsal, Ne Roma, Ne de İmparatorluk? Dünya tarihi, bazı kavramlarla şekillenmiş, bazen kutsal sayılan değerler ve imparatorluklarla adeta bir kimlik kazanmıştır. Roma İmparatorluğu, Batı dünyasının medeniyet anlayışını derinden etkilemişken, kutsal sayılan ideolojiler de toplumların yapısını biçimlendirmiştir. Ama “ne kutsal, ne Roma, ne de imparatorluk?” dediğimizde aklımıza gelen şey, aslında bizlerin bu kavramlara bakış açısının ne kadar değiştiğidir. Tarihsel bağlamda kutsal, Roma ve imparatorluk gibi kavramlar, bir zamanlar insanlık için çok daha farklı anlamlar taşırken, şimdi her biri farklı perspektiflerden sorgulanıyor. Peki, ne oldu da bu kadar farklılaştı? Kutsallık: İnanç ve Sorgulama Arasında İçimdeki mühendis şöyle diyor: “Kutsallık, tarihsel olarak…

Her Yemekten Sonra Tuvalete Gitmek Normal Mi? İktidar, Kurumlar ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Siyaset Bilimi Analizi Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen: Bir Başlangıç Siyaset biliminde, toplumun yapısını ve işleyişini anlamak için güç ilişkileri üzerinde yoğunlaşmak önemlidir. Her gün yaşadığımız toplumsal deneyimler, sadece bireysel tercihler ve alışkanlıklarla değil, aynı zamanda daha büyük yapılarla da şekillenir. Yemek yedikten sonra tuvalete gitmek, basit bir biyolojik ihtiyaç olarak görülebilir; fakat bu durum, bireyin toplumsal ve ideolojik bağlamdaki yerini anlamak için önemli bir metafor haline gelebilir. Bu durumu sadece biyolojik bir mesele olarak değil, aynı zamanda gücün, ideolojilerin ve kurumların şekillendirdiği bir toplumsal etkileşim…

Gök Kubbe Nedir Kur’an? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir İnceleme Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Siyaset Bilimcisinin Girişi Güç ilişkileri ve toplumsal düzen, her toplumun işleyişinde temel dinamiklerdir. Siyaset bilimi, bu dinamiklerin nasıl şekillendiğini ve iktidarın nasıl kurulduğunu analiz eder. Bugün ise bu analizi, toplumsal yapılar ve dini semboller üzerinden yapmak istiyorum. Kur’an’daki “gök kubbe” kavramı, sadece dini bir terim olmanın ötesinde, toplumların iktidar ilişkilerini, toplumsal düzenlerini ve bireylerin devletle olan bağlarını anlamamıza yardımcı olabilir. Bu terim, hem bir metafor olarak hem de toplumsal düzenin ve bireylerin rolünün şekillendiği bir iktidar alanı olarak incelemeye değerdir. Kur’an’da “gök kubbe” ifadesi,…

Etiket Neyle Sökülür? Çocukluğumda annemin market alışverişinden sonra evdeki her şeyin etiketlerini sökme ritüeli vardı. Yeni alınan çamaşır, mutfak eşyası, hatta bazen giysiler bile. O etiketlerin üzerinde yazan “Made in China” ya da “Yıkamaya uygun değil” gibi yazılar hiç ilgimi çekmemişti. Ama annem için o etiketleri sökmek, ürünü gerçekten evine almış olmanın bir sembolüydü. Geriye dönüp baktığımda, etiketleri sökme hikayesi aslında hayatımızda sürekli bir “sökme” meselesinin simgesiydi. Ama en çok da, “Etiket neyle sökülür?” sorusu kafamı kurcalamaya başladı. Etiketin Günü Geçti, Ama Sorusu Hep Gelecek Zamanla büyüdüm, üniversiteyi okudum, iş hayatına atıldım. Artık etiketleri sökme işlemi de bir alışkanlıktan çok,…

Tarih Ay Nasıl Yazılır? Edebiyatın Dönüştürücü Gücüyle Bir Keşif Edebiyatın kelimeleri, yüzyılları aşan, derin kökleri olan bir ağ gibidir. Her bir kelime, bir zamanın, bir olayın, bir kültürün parçası olabilir. Edebiyatçılar, kelimelerle dokudukları dünyaları, insanların bilinç altına ulaşan çok katmanlı yapılarla inşa eder. Bu dünyada tarih de yalnızca geçmişte yaşanan olayların sıradan bir anlatımı değil, anlam yüklenen bir anlatıdır. Tarih ay, tam da bu noktada, yazının ve kelimenin dönüştürücü gücünü sorgulayan bir mesele olarak karşımıza çıkar. Çünkü bir tarih yazmak, yalnızca olanı anlatmak değil, o anı ve zamanı nasıl hissedeceğimizi, onu nasıl anlamlandıracağımızı da yazmaktır. Tarih Yazımında Anlatının Önemi Tarih…

Ünal Gürel’in Kabri Nerede? Ünal Gürel, hayatı boyunca sanatla iç içe olmuş, toplumsal sorunlara duyarlı bir figürdü. Peki, bu soruyu neden soruyoruz: “Ünal Gürel’in kabri nerede?” Bu soru, sadece bir mekânın ya da bir anıtın ötesinde, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adaletle nasıl bağlantılıdır? İstanbul’da bir sivil toplum kuruluşunda çalışan biri olarak, sokakta gördüklerim, toplu taşımada karşılaştığım sahneler, işyerindeki konuşmalar bana toplumumuzun bu tür sorulara nasıl yaklaşması gerektiğini hatırlatıyor. Hadi, gelin bu soruyu derinlemesine inceleyelim. Kabirler ve Toplumsal Bellek Bir kişinin kabri, sadece bir mezar değil, aynı zamanda toplumsal belleği simgeler. Ünal Gürel’in kabri nerede sorusu, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve…