Kategori: Makaleler

Türkiye’nin İlk Bor Karbür Tesisi Nerede? Emeğin, Eşitliğin ve Geleceğin Kesiştiği Yer Mahallemdeki küçük parkta yürürken aklıma hep aynı soru düşüyor: “Kaynakları işlerken kimler masada, kimler karar veriyor ve fayda kime dağılıyor?” Bugün, bu soruları bir adrese doğru taşıyalım: Türkiye’nin ilk bor karbür tesisi. Yalnızca bir sanayi yatırımı değil; toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve bölgesel adalet açısından da bir kırılma potansiyeli taşıyor. Önce merak edilen kısa yanıtı verelim, sonra birlikte derine dalalım. Yanıt Kısa, Tartışma Uzun Tesis, Balıkesir’in Bandırma ilçesinde. 19 Mart 2023’te açılışı yapılan Bandırma Bor Karbür Üretim Tesisi, Türkiye’nin bu alandaki ilk tesisi olarak faaliyete geçti. Açılış, kamu kaynaklarında…

Sıraysır Ne Demek? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Kavramın İzinde Bazen dilimizde çok sık kullanılmayan, ama duyduğumuzda merak uyandıran kelimeler çıkar karşımıza. “Sıraysır” da onlardan biridir. Belki bir yerde duydunuz, belki bir sohbetin arasında geçti ve anlamını tam çıkaramadınız. Aslında bu kelime, sadece sözlükteki tanımıyla değil, taşıdığı kültürel ve toplumsal çağrışımlarla da dikkate değerdir. Bu yazıda “Sıraysır ne demek?” sorusuna yalnızca dilsel bir yanıt aramakla kalmayacak; toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi önemli dinamiklerle bağlantısını da kuracağız. Çünkü kelimeler sadece anlam taşımaz, aynı zamanda toplumun düşünce biçimini de yansıtır. Sıraysır Ne Demek? Anlamı ve Kullanımı “Sıraysır”…

Sakız Adası Katliamı Gerçek mi? Kanıtların, Anlatıların ve Hafızanın Kıyısında Şunu en başta söyleyeyim: “Sakız Adası katliamı gerçek mi?” sorusu, tarihe saklanmış bir hakikati değil, bizim hakikatle yüzleşme cesaretimizi ölçüyor. Evet, gerçek; ama “evet” deyip geçmek, hem acıyı hem de bugüne uzanan sonuçlarını kolaycı bir sessizliğe terk etmek olur. O halde gel, iddiaların parıltısını değil, kanıtların ağırlığını konuşalım. Evet, 1822’de Sakız’da (Chios) sivillerin geniş çaplı öldürülmesi, esir edilmesi ve zorla yerinden edilmesi tarihsel olarak iyi belgelenmiş bir vakadır; ancak sayıların aralığı, fail profilleri ve anlatıların ideolojik kullanımları tartışmalıdır. ([Vikipedi][1]) Tarihsel Çekirdek: 1822’de Ne Oldu? Yunan Bağımsızlık Savaşı’nın ilk yılında çevre…

32 Bit Kaç Karakter? Antropolojik Bir Perspektifle Dijital Kültür Giriş: Kültürlerin Çeşitliliği ve Dijital Semboller Bir antropolog olarak kültürlerin çeşitliliğini her zaman derinlemesine merak etmişimdir. Her topluluk, kendine özgü ritüeller, semboller ve kimliklerle dünyayı anlamlandırır. Bu semboller bazen dilin temel yapı taşlarından, bazen de daha soyut anlamlar taşıyan dijital yapılar üzerinden kendini gösterir. Bugün, belki de farkında olmadan, dijital dünyada da birer sembol olarak kullandığımız sayısal yapılarla etkileşim içindeyiz. Örneğin, “32 bit” terimi aslında kültürel bir anlam taşır mı? Dijital sistemlerin, bireylerin ve toplulukların kimlik oluşturmadaki rolünü tartışmak, bu sayısal yapının ardındaki derin anlamları keşfetmek bizim için önemli olabilir. İlk…

Ortodoks ve Katolik Arasındaki Fark Nedir? Bilimsel Bir Merakla Derinlemesine İnceleme Hristiyanlık tarih boyunca insanlık kültürünü, düşünce dünyasını ve toplum yapısını derinden etkileyen bir inanç sistemi oldu. Ancak bu büyük dinin içinde, özellikle Batı ve Doğu dünyasında iki büyük dal daha ortaya çıktı: Katoliklik ve Ortodoksluk. Peki aynı kökten doğan bu iki inanç neden ayrıldı? Aralarındaki farklar sadece dini ritüellerle mi sınırlı, yoksa daha derin kültürel ve tarihsel köklere mi dayanıyor? Bu soruların cevabını bilimsel bir merakla aramak, hem tarihsel süreçleri anlamamıza hem de günümüzdeki dini çeşitliliği daha iyi kavramamıza yardımcı olabilir. Tarihsel Arka Plan: 1054 Büyük Ayrılık Katolik ve…

Matematikte Karekökü Kim Buldu? Bilimsel Merakla, Anlaşılır Bir Yolculuk Bilimsel merakla sorduğum bir soru: “Karekökü kim buldu?” Keşke tek bir ismi işaret edip noktayı koyabilsek; ancak matematikte çoğu fikir gibi karekök de bir kişinin icadı değil, farklı kültürlerin ve yüzyılların ortak üretimi. Gel, tabletlerden el yazmalarına, cebir kitaplarından algoritmalara kadar uzanan bu hikâyeyi herkesin anlayacağı bir dille ama bilimsel ciddiyetle birlikte gezelim. Kısaca Cevap: Tek Bir Mucit Yok, Ortak Bir Birikim Var Karekök işlemi; alan–kenar ilişkisini anlamak, denklemleri çözmek ve ölçümlerde hassasiyet yakalamak için ortaya çıkan evrensel bir ihtiyaçtan doğdu. Bu ihtiyaca verilen yanıtlar farklı coğrafyalarda birbirine paralel olarak gelişti:…

Kovuşturma Evreleri Nelerdir? Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış Bir suç işlendiğinde, toplumu derinden etkileyen pek çok dinamik devreye girer. Suçun kovuşturulması süreci, yalnızca adaletin sağlanması amacıyla başlatılan bir mekanizma değildir; aynı zamanda toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi dinamiklerin de içine dâhil olduğu bir yolculuktur. Kovuşturma evreleri, bir suçun işlenmesinin ardından hukuki bir süreç olarak başlar ve her evre, toplumun adalete nasıl baktığını ve bunun nasıl şekillendiğini gösterir. Fakat bu evreler, sadece analitik ve hukuki bir bakış açısına indirgenemez; aynı zamanda bireylerin, özellikle kadınların ve erkeklerin bu süreçteki farklı perspektifleri, sürecin duygusal ve toplumsal yansımalarını da…

Kaş Sabitleyici Nasıl Kullanılır? Merakla Başlayan, Bilimle Netleşen Yolculuk Kaşlar, yüzümüzün paragraf başlığı gibi; bakışın tonunu, ifadenin duygusunu ayarlıyor. “Kaş sabitleyici nasıl kullanılır?” sorusunu ilk duyduğumda aklıma yalnızca bir makyaj adımı gelmiyor; malzeme bilimi, tasarım ve hatta davranış psikolojisi geliyor. Çünkü küçücük bir jel ya da balm, mikro ölçekte polimerlerin birbirine tutunmasıyla makro ölçekte özgüvene dönüşüyor. Gel, bu heyecanı aynı masanın etrafına toplanmış bir arkadaş grubu gibi paylaşalım ve konuyu kökenlerinden geleceğine kadar birlikte keşfedelim. Kökenler: Sabun Kaşlardan Polimer Çağına Kaş sabitlemenin ataları eski Hollywood setlerinde, tiyatro kulislerinde gizliydi: gliserinli sabunlar, balm kıvamındaki pomatlar, hatta şeffaf maskaralar… Amaç hep aynıydı:…

Kaynak Operatörü Nasıl Olunur? Sadece Bir Sertifika Mı Yeterli? Merhaba sevgili okurlar! Bugün, iş dünyasında giderek daha fazla talep gören, ancak aynı zamanda ciddi bir şekilde göz ardı edilen bir meslekten bahsedeceğiz: Kaynak operatörlüğü. Gelişen sanayi ve inşaat projeleriyle birlikte, kaynak ustalarına olan ihtiyaç her geçen gün artıyor. Ancak bu meslek, sadece bir sertifikaya sahip olmanın ötesinde, derinlemesine bilgi, deneyim ve bazı önemli beceriler gerektiriyor. Peki, gerçekten kaynak operatörü olmak bu kadar basit mi? İşte asıl soru burada başlıyor: Sertifika alıp bir makineyi çalıştırmak, işi hakkıyla yapmak için yeterli mi? Kaynak Operatörü Olmak İçin Ne Gereklidir? Evet, genellikle kaynak operatörü…

Kavramsal Realizm Ne Demek? Haydi, Gerçekten Ne Olduğunu Keşfedelim! Herkese merhaba! Bugün felsefe dünyasının pek de popüler olmayan, ama aslında oldukça ilginç bir kavramı ile karşınızdayım: Kavramsal realizm. Evet, bu biraz felsefi, biraz kafa karıştırıcı ama aynı zamanda da eğlenceli bir konu. Hani bazen bir kavramın anlamını öğrendiğinizde “Aha! İşte bu!” dersiniz ya, işte bu yazının sonunda da tam olarak böyle bir “Aha!” anı yaşayacaksınız. Ama merak etmeyin, bu yazı felsefi karmaşayı kafanıza sarmadan, eğlenceli bir şekilde konuyu açıklayacak. Hazırsanız, kavramsal realizmin ne olduğuna dair bir yolculuğa çıkalım! Kavramsal Realizm Nedir? Kısa ve Öz Cevap! Kavramsal realizm, tam olarak gerçeklik…