Hızlı Fikir Esintisi Yazılar

Aşağıda, “Murat Göğebakan – Kalbim Yaralı şarkısını kime yazdı?” sorusunu edebiyatî bir bakışla irdeleyen, özgün ve akıcı bir WordPress blog yazısı örneği yer alıyor: — Kelimelerin Gücü ve Anlatıların Dönüştürücü Etkisi “Bir kelime yankılandığı anda başka bir ruh yaratır.” Edebiyatçının sözüyle başlamak istiyorum: sözcükler nevzuhur dokulardır; anlam, his, keder ve umut katmanlarını taşırlar. Bir şarkıysa bu dokuyu müzikle iç içe geçirir; sözlerle titreşen bir şiir, melodide yankı bulan bir içsel haldir. Bu bağlamda “Kalbim Yaralı” yalnızca bir şarkı değil; kaderlerin, iç çatışmaların, hasretin ve aynı zamanda duyulan acının somutlaşmış imgesidir. Şarkının kime “yazıldığı” sorusu; salt bir “kim” arayışından ibaret değildir:…

Latince “Göz” Ne Demek? – İktidarın Bakışı, Vatandaşın Görüşü Bir siyaset bilimci olarak meseleye baktığımda, “Latince göz ne demek?” sorusu sadece bir dilbilimsel merak değil, aynı zamanda iktidarın ve görmenin felsefesine dair bir çağrıdır. Latince’de “göz” kelimesi “oculus” olarak geçer. Ancak bu kelime, yalnızca bir organı değil, aynı zamanda görmeyi, denetimi ve bilgiyi simgeler. Tarih boyunca “göz”, hem Tanrı’nın hem devletin hem de bireyin iktidarını temsil etmiştir. Bugün bu kavram, siyaset bilimi açısından, güç ilişkilerini anlamak için güçlü bir metafor sunar. Çünkü görmek, her zaman bilmek ve dolayısıyla kontrol etmek anlamına gelir. Oculus: Görmenin İktidarı Latince “oculus”, Roma İmparatorluğu döneminde…

Kalp Kapakçıklarının Görevi Nedir? – Sevginin En Sessiz Koruyucularının Hikâyesi Bir sabah, şehrin kalabalığından uzak, küçük bir hastanenin bekleme salonunda iki insan karşılaştı. Biri, hayatı planlarla ve çözümlerle dolu bir mühendis olan Arda; diğeri, insan ilişkilerinde bir sezgiden diğerine koşan, kalplere dokunmayı bilen hemşire Elif’ti. Her ikisi de oraya bir yakınlarının kalp ameliyatı için gelmişti. Ancak o bekleyiş, onlara yalnızca sevdiklerinin sağlığıyla ilgili değil, insanın içindeki en önemli mucizelerden biriyle — kalbin kapakçıklarıyla — ilgili derin bir ders de verecekti. Arda’nın Mantığı, Elif’in Kalbi Arda, duygularını hep ikinci plana atan biriydi. Onun için hayat, çözülmesi gereken bir denklemden ibaretti. “Kalp…

Özet: “Haraç tarih” ifadesi, gündelik dilde iki ayrı yanlışı üst üste koyar. Doğrusu çoğu zaman “harç tarihi” (ödemeye ilişkin son/başlangıç tarihleri) ya da vergi hukukunda “tarh tarihi”dir (verginin hesaplanıp tahakkuka temel alınması). “Haraç” ise tarihsel olarak “zorla alınan vergi/bağış” anlamındadır ve modern resmî ödemelerle karıştırılmamalıdır. “Haraç Tarih” Ne Demek? Kavram Kargaşasına Karşı Sert Bir Not Şunu peşin söyleyeyim: “Haraç tarih ne demek?” sorusu masum görünse de dilimizdeki en büyük karışıklıklardan birini açık ediyor. Bürokrasiyle, vergiyle, üniversite harçlarıyla uğraşırken “harç” yazacağız, “haraç” çıkıyor; tarihten söz edeceğiz, “tarh”ı unutuyoruz. Sonra da ortaya ne anlamı net ne de hukuken doğru bir ifade: “haraç…

Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü ve Aile Hekimliği Üzerine Bir Bakış Bir eğitimci olarak her gün öğrenmenin hayatları nasıl dönüştürdüğüne tanıklık ediyorum. Bilgi, yalnızca biriktirilen veriler değildir; davranışları, kararları ve dünyayı anlama biçimimizi şekillendiren canlı bir süreçtir. Sağlık alanında da benzer bir öğrenme döngüsü işler. Aile hekimliği sistemi, bireylerin ve toplumun sağlık bilincini artıran, öğrenmenin yaşam boyu süreceğini hatırlatan önemli bir yapıdır. Peki, bu sistemin emekçileri olan aile hekimleri, hasta başına ne kadar kazanıyor? Bu sorunun cevabı sadece bir rakam değildir; aynı zamanda sağlık sistemimizin nasıl işlediğini ve toplumun sağlık eğitimine nasıl yaklaştığını da gösterir. Aile Hekimliği Sisteminin Yapısı Bireysel Sorumluluk ve…

1 Kilo Kaç Miligram? Tarihsel Bağlam ve Günümüzdeki Anlamı Bir Ölçü Birimi Olarak Kilogramın Evrimi Birçok insan için “1 kilo” kelimesi, ağırlığın en temel ölçüsüdür. Ancak bir kilo, aslında bir kavramdan çok daha fazlasıdır. Zaman içinde farklı uygarlıklarda ve kültürlerde, ağırlık ölçülerini belirlemek için çeşitli birimler kullanılmıştır. Modern dünyada ise kilogram, uluslararası sistemin (SI) temel birimi olarak kabul edilmektedir. Peki, 1 kilo kaç miligram eder? Bu sorunun cevabı, yalnızca bir hesaplama meselesi olmanın ötesinde, tarihsel ve bilimsel bir bağlamda anlam taşır. Kilogramın tarihsel yolculuğu, insanlığın ölçüm ve ticaretle ilişkisini de ortaya koyar. 1795 yılında, Fransız Devrimi sonrasında, kilogram ilk kez…

Göç Kelimesinin Anlamı Nedir? – Tarihsel Süreçlerde İnsanlığın Sürekli Yolculuğu Giriş: Tarihçinin Merakıyla Yola Çıkmak Bir tarihçi olarak geçmişe bakmak, yalnızca kronolojik olayları sıralamak değildir; aynı zamanda insanın hareketini, değişimini ve direncini anlamaktır. “Göç” kelimesi, insanlık tarihinin en eski kavramlarından biridir. İlk insanlar ateşi bulduğunda bile hareket hâlindeydi; iklim değişiyor, topraklar verim kaybediyor, yeni ufuklar çağırıyordu. Göç, yalnızca yer değiştirme değil; bir yeniden doğuş, bir uyum arayışıdır. Bugün “Göç kelimesinin anlamı nedir?” diye sorduğumuzda, aslında insanlığın kendisini sormuş oluruz: Biz neden yola çıkarız, neden yer değiştiririz, neden köklerimizi yeniden dikeriz? Kelimenin Kökeni ve Kavramsal Genişliği “Göç” kelimesi Türkçede Eski Türkçe…

Glayöl mü Glayör mü? Kelimenin Gücü ve Edebiyatın Anlam Arayışı Bir Edebiyatçının Kelimelerle Dansı Kelimeler, bir dünyayı inşa edebilme gücüne sahiptir. Bir kelime, yalnızca harflerden oluşmuş bir ses dizisi değil, bir evreni temsil edebilir. Her sözcük, tıpkı bir ressamın fırçasıyla oluşturduğu tablo gibi, anlamın katmanlarını oluşturur. İşte bu yüzden, kelimelerin doğru kullanımı, anlatının dönüştürücü gücüne sahip olabilir. Bugün ele alacağımız konu da kelimelerin gücüne dair bir sorgulama: “Glayöl mü, Glayör mü?” Yani, aynı çiçeğin adı olan bu iki farklı yazım biçimi arasındaki fark ne anlama gelir? Bu soruya edebi bir bakış açısıyla yaklaşırken, farklı metinlerde ve karakterlerde bu tür inceliklerin…

Kışın Ev Havalandırılır mı? Soğuğa İnce Ayar, Havaya Dost Bir Tartışma Kışın pencereleri açmak, sanki battaniyeyi kenara itip karla tokalaşmak gibi geliyor olabilir. Ama ben perspektif toplamayı seven biriyim; veriyi de severim, duyguyu da… Bu yazıda “kışın ev havalandırılır mı?” sorusuna iki farklı gözlükle bakacağız: çözüm ve strateji odaklı yaklaşım ile empati ve toplumsal etki odaklı yaklaşım. Ben anlatayım, siz de yorumlarda topa girin. Kısa cevap: Evet, havalandırılır. Ama akıllıca: kısa, etkili ve kontrollü “şok havalandırma”; mümkünse çapraz akım; nemi %40–60 aralığında tutma; banyo ve mutfakta buharı anında atma; ısı kaybını minimumda tutacak zamanlama. Veri ve Strateji Odaklı Bakış (Bazı…